(ಪ್ರಜಾವಾಣಿ, ೧೬.೦೪.೨೦೨೪)
ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಚಾರದ ಭರಾಟೆ ತಾರಕಕ್ಕೇರಿದೆ. ವಿವಿಧ ಪಕ್ಷಗಳ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಂದ ಆರೋಪ, ಪ್ರತ್ಯಾರೋಪ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ನಿಂದನೆ ಅವ್ಯಾಹತವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆ ಹೇಗೆ ದುರ್ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಚುನಾವಣೆಯೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಿದರ್ಶನ. ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬೈಗುಳವಾಗಿಸುವ ನಮ್ಮ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ‘ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲು ತೊಡಗಿದ್ದೇ ಮನುಷ್ಯ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಲು ತೊಡಗುತ್ತಾನೆ’ ಎನ್ನುವ ಝೆನ್ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿನ ಮಾತನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಸಿರುವರು. ಬದುಕಿನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಅರ್ಥವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ಸಮರ್ಥ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿರುವ ಭಾಷೆಯನ್ನು ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿರುವ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ರಾಜಕಾರಣವು ವಿಜೃಂಭಿಸುತ್ತಿದೆ
ಸದ್ದನ್ನೇ ತುಂಬ ನೆಚ್ಚಿಕೊಂಡ ರಾಜಕಾರಣಕ್ಕೆ ಮೌನದ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಮಾತು ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ. ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಸಂದರ್ಭ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಂದ ಮಾತಿನ ವಾಗ್ಝರಿ ಅವ್ಯಾಹತವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ತಮ್ಮ ಮಾತಿನ ವಾಗ್ಬಾಣಗಳಿಂದ ಎದುರಾಳಿಗಳ ಚಾರಿತ್ರ್ಯ ಹರಣಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳ ತೇಜೋವಧೆಗಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಫೇಸ್‍ಬುಕ್ ಮತ್ತು ವಾಟ್ಸ್‍ಆ್ಯಪ್‍ಗಳಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿಯೂ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಂದ ಭಾಷೆಯ ದುರ್ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆ ಭ್ರಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಚುನಾವಣೆ ಸಂದರ್ಭ ಮತದಾರರಿಗೆ ಅನೇಕ ಆಶ್ವಾಸನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ನಂತರ ವಚನಭ್ರಷ್ಟರಾಗುವುದು ಸಹಜವಾಗಿದೆ. ವಚನ ಎಂದರೆ ಕೊಟ್ಟಮಾತು ಎಂದರ್ಥ. ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಸಂವಹನದ ವಾಹಕವಾಗಿ ಭಾಷೆ ಇದೆ. ಕೊಟ್ಟ ಮಾತಿನಂತೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಭ್ರಷ್ಟವಾಗಿಸುತ್ತಿರುವರು.
ಯಾವ ಮಾರಕಾಸ್ತ್ರಗಳಿಲ್ಲದೆ ರಾಜಕಾರಣವು ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಭಾಷೆಯ ಮೂಲಕ ಹರಡುತ್ತಿದೆ. ರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿ ಹಿಂಸೆಯ ಪದಗಳು ಪುಂಖಾನುಪುಂಖವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಹೊಡಿ, ಬಡಿ, ಕಡಿ, ಕತ್ತರಿಸು, ತುಂಡರಿಸುನಂತಹ ಪದಗಳನ್ನು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಎಗ್ಗಿಲ್ಲದೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದರ್ಥದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ದ್ವೇಷ ಸಾಧನೆಯ ವಾಹಕವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿರುವವರಲ್ಲಿ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಅಧಿಕವಾಗಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಹಿಂಸಾಪದಗಳನ್ನು ನೇತಾರರು ಉಚ್ಚರಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಇಂದಿನ ನವಪೀಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಷೆ ಎನ್ನುವುದು ದ್ವೇಷ ಬಿತ್ತುವ ಸಾಧನ ಎನ್ನುವ ಮನೋಭಾವ ಬಲವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈಗಾಗಲೇ ನಾಡಿನ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಯುವಜನಾಂಗದ ನಡುವೆ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಕಂದಕ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿರುವಾಗ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಕೆಟ್ಟ ಪದಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಿಚಯಿಸುವುದರಿಂದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಪಾಯವನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದಂತೆ ಆಗುತ್ತದೆ.
ರಾಜಕಾರಣವು ಭಾಷೆಯನ್ನು ದುರ್ಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರವನ್ನು ಕೂಡ ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತಿದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ಸೆನೆಟ್, ಸಿಂಡಿಕೇಟ್‍ನಂತಹ ಅಕಾಡೆಮಿಕ್ ವಲಯಗಳಿಗೂ ಅದು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತಿನಂತಹ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಚುನಾವಣೆಗೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ಛಾಪು ಉಳ್ಳ ರಾಜಕಾರಣದ ಕಳೆ ಆವರಿಸಿದೆ. ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಹಿತಿಗಳು ಸಹ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಂತೆ ಬೇರೆಯವರ ಅಪಮಾನ ಮತ್ತು ತೇಜೋವಧೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಹಿತಿಗಳು ರಾಜಕಾರಣದ ಭಾಷೆಯನ್ನೇ ಬಳಸುತ್ತ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಕ್ರೂರ ಬೈಗುಳಾಗಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಅದು ಭಾಷೆಯೊಂದರ ಬಹುದೊಡ್ಡ ದುರಂತವಾಗಿದೆ.
ಉತ್ತರರಾಮ ಚರಿತದಲ್ಲಿ ಭವಭೂತಿ ‘ಮಾತು’ ಕುರಿತು ಹೇಳಿದ್ದು ಹೀಗಿದೆ-‘ನಿತ್ಯದ ಬಳಕೆಯ ಸಜ್ಜನರ ನುಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಥವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಪದಗಳು ಹೊರಬರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಹಿರಿಯರಾದ ಮಹಾಮಹಿಮರ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನ್ನೇ ಅರ್ಥವು ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತದೆ’. ಬಸವಣ್ಣನವರು ‘ನುಡಿದರೆ ಮುತ್ತಿನಹಾರದಂತಿರಬೇಕು, ಮಾಣಿಕ್ಯದ ದೀಪ್ತಿಯಂತಿರಬೇಕು’ ಎಂದು ಮಾತನ್ನು ಮುತ್ತು ಮತ್ತು ಮಾಣಿಕ್ಯಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿರುವರು. ಅನುಭಾವಿಗಳು ಹೇಳಿದಂತೆ ಮಾತಿಗೆ ಅಥವಾ ಭಾಷೆಗೆ ಒಂದು ಘನತೆ ತಂದುಕೊಡುವ ಬದಲು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಭಾಷೆಯ ಘನತೆಯನ್ನೇ ಹಾಳುಗೆಡುವುತ್ತಿರುವರು.
ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲೂ ದುರ್ಬಳಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವರು. ರಾಜಕೀಯ ಬದುಕಿನ ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಕೈಹಾಕುವ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಬಹಳಷ್ಟಿದೆ. ಪುಸ್ತಕಗಳ ಓದಿನಿಂದ ದೂರವೇ ಇರುವವರು ಅದುಹೇಗೆ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಒಗ್ಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವರು ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಎದುರಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಥ ಕೆಲಸಕ್ಕೆಂದೇ ಬಾಡಿಗೆ ಬರಹಗಾರರು ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಗೆ ಬರವಣಿಗೆಯ ಕೆಲಸ ಸಲೀಸಾಗುತ್ತಿದೆ. ರಾಜಕಾರಣಿಯೊಬ್ಬರ ಆತ್ಮಕಥೆ ಪ್ರಕಟವಾದರೆ ವಿರೋಧಿಗಳ ತೇಜೋವಧೆಗೆ ವೇದಿಕೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾದಂತೆ. ಹಿಂದೆಲ್ಲ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಾಲದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದುಕು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟ, ಭಾಷಾ ಚಳವಳಿಗಳು ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದವು. ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ಎನ್ನುವುದು ನಾಡಿನ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯ ಚರಿತ್ರೆಯಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಂದಿನ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ಬಂದು ನಾಡಿನ ಹಿರಿಮೆ ಹಿನ್ನೆಲೆಗೆ ಸರಿದಿದೆ.
ಭಾಷೆಯನ್ನು ದ್ವೇಷದ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿರುವ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಸಾಂಗತ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗಬೇಕಿದೆ. ಸಾಹಿತ್ಯದ ಓದಿನ ಮೂಲಕವೇ ನಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಅಂತ:ಕರಣ ತುಂಬಿರುವ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ಕವಿ ಜೋಸೆಫ್ ಬ್ರಾಡ್‍ಸ್ಕಿ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆ ಬಳಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದಿರುವರು. ಭಾಷೆಯನ್ನು ಸದಾಕಾಲ ಆರೋಪ, ಪ್ರತ್ಯಾರೋಪಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿರುವ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುವ ಭಾಷೆಯ ಪರಿಚಯವಾಗಬೇಕು. ‘ಜೀವನಕ್ಕೆ ಧನ್ಯತೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಡಬಹುದಾದಂಥ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಅಮಾನವೀಯವಾಗುತ್ತ ನಡೆದ ನಮ್ಮ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹಣಕ್ಕಾಗಿ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು, ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ಹೀಗೆ ಒಂದು ಇನ್ನೊಂದನ್ನು ಬೆನ್ನಟ್ಟುವಂಥ ಆತ್ಮಹೀನವೂ ಅರ್ಥಶೂನ್ಯವೂ ಆದ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿರುವ ನಮ್ಮನ್ನು ಆಗೀಗಲಾದರೂ ಮನುಷ್ಯರಾಗಿ ಚೇತರಿಸುವ ಬಲ ಬಹುಶ: ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲೆಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಇದೆಯೇನೋ’ ಎಂದಿರುವ ಯಶವಂತ ಚಿತ್ತಾಲರ ಮಾತು ಇಂದಿನ ರಾಜಕಾರಣಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.
-ರಾಜಕುಮಾರ ಕುಲಕರ್ಣಿ
